روغن کا ( Colza oil ) ، روغنی است که از دانه های بسیار مرغوب و سیاه گیاه کا به نام ( Brassica Napus ) به دست می آید . گل این گیاه در فصل بهار با گلبرگ های زرد ، زیبایی منحصر به فردی را در دشت های شمال کشور به ارمغان می آورد . به همین منظور زارع کا یکی از دیدنی های شمار کشور محسوب می شوند که عموما در شالیزار کشت می شوند . اصولا بعد از برداشت محصول برنج ، در همان مزرعه کا می کارند .
روغن کا به دلیل داشتن میزان بالای اسیدهای چرب غیر اشباع و درصد بسیار ناچیز کلسترول از کیفیت تغذیه ای بالایی برخوردار است . کا ، یکی از گیاهان دانه روغنی مهم در مناطق معتدل و دارای طیف نسبتا وسیعی از سازگاری اقلیمی است . مقدار درصد روغن در این دانه ۲۵ تا ۵۵ درصد است . مقدار پروتئین موجود در آن ۱۸ تا ۲۴ درصد و میزان درصد پوست این دانه به ۲۰ درصد می رسد .
کاهایی که از آن روغن استخراج می شود را کانولا می نامند . کانولا ها دارای کمتر از ۳۰ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله هستند . اسیدهای چرب غیر اشباع موجود در این روغن به حدود ۲ درصد می رسد و میزان اسید اروسیک آن بسیار ناچیز است . بنابراین این روغن ها یک روغن بسیار مفید و پر خاصیت در مصرف خوراکی به شمار می آید .
همانطور که گفته شد بارزترین خصوصیت روغن کا ، میزان کلسترول پایین آن است در نتیجه در سلامت قلب و عروق بسیار مفید و مؤثر است . این روغن در کنار روغن زیتون به عنوان یکی از سالم ترین گزینه ها در میان روغن ها شناخته شده اند . علاوه بر مصرف خوراکی که دارد از این روغن در تهیه ی انواع صابون ها و شوینده ها استفاده می شود . در زیر به مهمترین خواص دانه کا می پردازیم .
شاید بگم یکی از بارزترین مؤلفه ای که سبب شده است این روغن نسبت به روغن های دیگر برتری خاصی داشته باشد وجود دو نوع اسید چرب است که بسیار برای بدن ضروری است و حکم کیمیا را دارد آن هم به این دلیل که این اسید ها در بدن تولید نمی شوند و باید از طریق مواد غذایی تامین شوند . اسید آلفا لینولنیک ( امگا ۳ ) و اسید لینولئیک ( امگا ۶ ) این دو اسید مهم مورد نیاز است که بدن را در برابر حملات قلبی و مغزی محافظت می کند و در گروه چربی های غیر اشباع قرار دارند .
اصولا ویتامین E را در انواع مواد غذایی مانند بادام زمینی ، اسفناج ، کلم بروکلی ، سیب زمینی شیرین و آووکادو می توان یافت . اما شاید درصد های کمی از ویتامین را دارا باشند . برای جذب درصد بالای ویتامین E ، روغن کا بهترین گزینست . درصد بالای این ویتامین در روغن کا برای چشم ها ، پوست و مو و محافظت از سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است .
به دلیل آنکه این روغن سرشار از ویتامین E و ویتامین K است ، به برطرف کردن مشکلات پوستی مانند چین و چروک ، رفع خط خنده ، آکنه و از بین بردن جای جوش و غیره کمک می کند . بنابراین شما می توانید روغنی را که از فروشگاه خریداری می کنید را به طور مستقیم به پوست خشکتان به منظور رطوبت رسانی بمالید و ماساژ دهید . اسید هاای چرب موجود در این روغن علاوه بر اینکه پوست خشک و آسیب دیده را درمان می کند آن را نرم و لطیف می کند .
برای اثر بیشتر شما می توانید مقداری روغن معطر اسطوخودوس را به یک قاشق غذا خوری روغن کا اضافه کنید و بعد از استحمام به کل بدنتان به عنوان امولسیون بمالید . عفونت های پوستی مانند ترک ایجاد شده ناشی از ترک پاشنه پا یا حتی ترک های پوستی از چاق و لاغری یا بعد از زایمان ، اگزما ، جای زخم به طور اساسی و مؤثر با این روغن درمان می شود .
اگر دارای موهای خشک ، آسیب دیده ، فر و یا دو شاخه هستید ، روغن گرم کا یک درمان عالی به حساب می آید . این روغن ارزان است و اثر درمانی فوق العاده ای برای موهای ضعیف و آسیب دیده دارد . از آنجا که این
روغن کا یک پوشش مناسب روی مو تشکیل می دهد ، از مو در برابر آلودگی ها و آسیب های خورشیدی مراقبت می کند .
چند نمونه از درمان های خانگی برای مراقبت از مو با استفاده از روغن کا
برای این منظور چند قاشق چای خوری از روغن کا را در یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید و این محلول را در یک بطری اسپری بریزید و بعد از هر بار حمام روی موهای خود اسپری کنید .
حدود ۱۰ قاشق چای خوری روغن کا را با ۳ قاشق چای خوری روغن درخت چای ترکیب کنید . این مخلوط را کمی حرارت دهید و بعد به پوست سر بمالید . بگذارید حدود ۱۰ دقیقه بر روی ریشه موهایتان بماند سپس ماساژ دهید . بعد از نیم ساعت موهای تان را با آب گرم و یک شامپوی مناسب بشویید .
برای تسریع رشد مو و جلوگیری از ریزش مو ، فقط کافی است مقداری روغن کا ، روغن زیتون و روغن بادام را به میزان مساوی با هم مخلوط کنید . سپس چند قطره روغن معطر اسطوخودوس را به این ترکیب اضافه کنید . علاوه بر این ها در صورت تمایل می توانید روغن رزماری را نیز به آن ها اضافه کنید . موهایتان را با این ترکیب خوب ماساژ دهید و بعد از گذشت ۲۰ دقیقه با آب گرم و یک شامپوی مناسب بشویید .
از جمله دانستنی های روغن های گیاهی ، پی بردن به نقطه ذوب آن هاست . اینکه آستانه تحمل آن ها چقدر است و چندبار می شود آن ها را در پخت و پز و سرخ کردن استفاده کرد . این روغن در مقایسه با روغن زیتون و روغن آفتاب گردان دارای آستانه تحمل بالاتری نسبت به گرما است . این روغن تا دمای ۲۳۰ درجه سانتی گراد پایدار می ماند .
فیتواسترول ها ترکیباتی هستند که ساختمانشان مشابه کلسترول و استروئیدها است که موجب کاهش سطح کلسترول می شوند . این ترکیبات نوعی چربی مفید گیاهی است که در مواد غذایی که منشاء گیاهی دارند یافت می شود . این ترکیبات در گیاهان از جمله کا یافت می شوند . روغن کا سرشار از این ماده ی مغذی است . فیتواسترول ها مستقیما روی سیستم گوارشی بدن تاثیر می گذارند و از جذب کلسترول در دستگاه گوارش به مقدار ۵۰ درصد جلوگیری می کنند . در نتیجه از بروز بیماری های قلبی پیشگیری می کنند . همچنین از بدن در برابر انواع سرطان به ویژه سرطان سینه ، پروستات و روده محافظت می کند 
.
این روغن علاوه بر کاهش کسترول ، در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هم مؤثر می باشد . دلیل این امر ترکیب این روغن با ماده ی گیاهی به نام فیتواسترول است که باعث جذب کلسترول خون می شود . اگر این روغن جایگزبن روغن های مصرفی شود سبب افزایش دریافت اسید چرب امگا ۳ می شود که در نتیجه در تنظیم ضربان قلب ، کاهش التهاب و کاهش ه های خونی بسیار مؤثر است .
این روغن به دلیل داشتن اسید های چرب غیر اشباع و نداشتن کلسترول از کیفیت و ارزش تغذیه ای بالایی برخوردار است . همچنین این روغن با تامین اسید های چرب ضروری که در بدن ساخته نمی شوند از سلامت بدن محافظت می کند .
کاهش التهاب ، تسکین درد مفاصل و رماتیسم از خواص روغن کاست . این روغن همانند سایر روغن ها در طب سنتی برای رفع گرفتگی عضلات و کاهش تورم و التهاب استفاده می شود .
مصرف این روغن باعث کاهش چربی شکمی و در نهایت کاهش خطر ابتلا به سندروم متابولیک می شود . مادران باردار بعد از زایمان در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب نمی توانند اضافه وزن ناشی از بارداری را جبران کنند و در بسیاری از موارد دچار چربی های شکمی می شوند . به همین دلیل مصرف این روغن در دوران بارداری به شدت توصیه می شود . برای درمان چاقی و کاهش وزن می توانید به دانستنی های رویکا مراجعه بفرمایید .
یکی از فواید روغن کا عدم دارا بودن گلوتن است در نتیجه برای بسیاری از رژیم های غذایی ، به خصوص برای گیاه خواران بسیار مناسب است .
از دیگر خواص دانه کا می توان به موارد زیر اشاره کرد :
.
محل رویش گیاه کا از سده های گذشته در کرانه ی شرقی دریای مدیترانه بوده است . شواهد بسیاری حاکی از آن است که این گیاه از ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در هند مورد استفاده قرار گرفته است . در آن زمان روغن کا به عنوان روغن چراغ ، روغن خوراکی و گیاه علوفه ای در تغذیه دام مورد استفاده قرار گرفته است . با توسعه صنعت ماشین های بخار ، این روغن به عنوان لغزان کننده در موتورهای بخار به کار گرفته شد و در نتیجه سبب توسعه کشت کا در کانادا گردید .قبل از آغاز جنگ جهانی دوم ، کشت کا در کانادا تنها به صورت تحقیقاتی انجام می شد . در بهار ۱۹۴۲ تحقیقات زراعی برای تولید این دانه آغاز شد و در سال ۱۹۴۳ مقدار قابل توجهی از این دانه در کانادا تولید گردید .
این روغن حاوی ۲ نوع اسید چرب است که برای بدن معجزه می کنند . اولین اسید آن اسید آلفا لینولنیک است که در برابر حملات قلبی و سکته های مغزی از بدن حفاظت می کند . این اسید در امر کاهش کلسترول بدن نقش مهمی ایفا می کند . و دیگری اسید چرب لینولئیک است که یک اسید چرب اما ۶ است . این اسید محافظ مغز است و در رشد نوزادان نقش اساسی دارد . هر دو این اسید ها برای بدن ضروری هستند و جزء چربی های سالم غیر اشباع به شمار می روند . یکی از خواص بارز این روغن که سبب محبوبیت بیشتر آن در بین روغن های دیگر شده است ، فاقد کلسترول بودن آن و دارا بودن درصد پایین چربی اشباع است .
به عنوان مثال روغن کا در مقایسه با روغن زیتون ( ۳٫۱۴ درصد ) دارای ۶ درصد اسید چرب اشباع شده است . همچنین میزان اسید های چرب امگا ۳ در آن ۱۰ برابر و میزان ویتامین E موجود در آن ۵۰ درصد بیشتر است . این روغن یکی از سالم ترین روغن هاست فقط تنها عیبی که دارد موقع داغ شدن آن است که دود می کند . این مشکل زمانی پیش می آید که اسید های چرب موجود در روغن اکسیده می شوند و در نتیجه رادیکال آزاد خطرناک ایجاد می کنند .
به دلیل آنکه این روغن خیلی بخار می کند ، از آن برای سرخ کردن و کباب کردن استفاده می کنند . همچنین این روغن با ماده ی گیاهی به نام فیتواسترول ترکیب شده و سبب جذب کلسترول خون می شود . بنابراین مصرف منظم این روغن ، با کاهش شیوع مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی ارتباط مستقیم دارد .
فرآیند تولید روغن کا از دانه کا به صورت زیر می باشد :
.
سیلو : برای ذخیره کردن اولیه دانه که دارای رطوبت سنج و دما سنج است .
تسمه نقاله : انتقال دانه های روغنی و کنجاله .
الک بوجاری : این دستگاه مجهز به مگنت ، غربال و مکش هوا ، موتور و گیربکس است .
سیلو : این مخزن از جنس کربن استیل است با سقفی محئب و انتهای قیفی شکل .
برج پخت : سیلندری شکل و ایستاده و دو جدارست .
پرس : مارپیچی ، حونی .
تانک : ته نشین کننده ، ایستاده ، دارای صافی ورودی .
پمپ روغن : سانتریفوژ ، از جنس فولاد زنگ نزن .
فیلتر پرس : از نوع قاب و صفحه ، کربن استیل و صفحات مشبک .
مخزن : برای ذخیره کردن روغن خام از جنس کربن استیل .
سیلو : برای ذخیره کردن کنجاله به کار می رود .
بسته بندی : بسته بندی کنجاله در کیسه های پلی اتیلن .
این روغن همانطور که گفته شد دارای اسید های چرب مفید برای بدن است و چربی اشباع شده ی پایینی دارد . اما از آن جا که در وضعیت کنونی هیدرولیز و دستکاری شده است می تواند به راحتی اثرات مخرب ایجاد کند که سلامتی را به خطر بیاندازد . بیش از ۹۰ درصد روغن کا دستکاری ژنتیکی شده است . روغن کا یک روغن پالایش شده است که بیشترین بخش آن هیدروژنی شده تا پایداری آن افزایش یابد که گاهی این امر موجب ایجاد تاثیرات منفی بر روی سلامتی انسان می شود . از جمله بروز مشکلات زیر :
درباره این سایت