آیا شما تاکنون به این فکر کرده اید که شیرین بیان چیست و چه خواصی می تواند داشته باشد ؟ و یا اینکه چه کاربردهایی برای شما و سلامت زندگیتان دارد ؟ رویکا قصد دارد در این مقاله شما را با شیرین بیان و خواص پنهان آن ، ترکیبات شگفت انگیزش و میزان مصرف آن به طور کامل آشنا کند .
شیرین بیان یکی از گیاهان بومی جنوب اروپا ، مدیترانه ، روسیه ی جنوبی و قسمت هایی از آت . ارتفاع آن تا ۱ متر و در نواحی معتدل تا ۲ متر می رسد . طول برگ های آن تا ۱۴ سانتی متر است و شامل ۱۰ تا ۱۶ برگچه است . برگچه ها بیضی شکل بوده که کناره های صافی دارند و به رنگ های زرد ، بنفش ، ارغوانی و آبی مایل به سفید هستند . گل ها در اوایل تابستان می رویند . میوه شیرین بیان غلافی شکل است به طول ۳ سانتی متر که معمولا هر میوه دارای ۴تا ۶ دانه لوبیا شکل است .
مهمترین قسمت گیاه شیرین بیان که بیشترین فواید را داراست ، ریشه آن است . مردم قرن هاست که از ریشه شیرین بیان به عنوان شیرین کننده و طعم دهنده در تهیه ی انواع شیرینی ها و مواد غذایی و همچنین دارا بودن فواید دارویی استفاده می کنند . مصریان یکی از طرفدارن اصلی ریشه شیرین بیان بودند . از آن در تهیه ی انواع چای و معالجه درمانی استفاده می کردند . در ادامه به فواید بی نظیر شیرین بیان می پردازیم .
به دلیل درمان طولانی مدت شیرین بیان و فواید فوق العاده ی شیرین بیان درباره مشکلات سلامتی ، طبیبان سنتی سعی در پرورش آن دارند که شامل موارد زیر است :
از ریشه شیرین بیان برای تسکین مشکلات دستگاه گوارش استفاده می شود . در مواردی مانند مسمومیت غذایی ، زخم معده و سوزش سر دل ، عصاره شیرین بیان می تواند به عنوان بهترین دارو برای ترمیم بافت معده باشد . این به دلیل ضد التهابی و تقویت کننده ی سیستم ایمنی بودن خاصیت اسید گلیسیریزیک است .
یک مطالعه نشان می دهد که گلیسیریزیزه اسید می تواند باکتری های سمی H.Pylori را سرکوب کند و از رشد آن در روده جلوگیری کند . این اسید در برابر رشد هلیکوباکترپیلوری از فرد محافظت میکند ، بنابراین از سوء هاضمه و اختلالات معده ای جلوگیری می کند . همچنین تحقیقات نشان می دهد که افرادی که بیماری زخم معده ، سوزش سردل و یا گاستریت دارند هنگام مصرف شیرین بیان بهبود یافته اند .
به دلیل خواص آنتی اکسیدانی موجود در عصاره ی شیرین بیان ، از آن در جهت جلوگیری از استرس قلبی و عروقی در افراد دیابتی استفاده می کنند . همچنین وجود فلانوئید گلابریدین در ریشه ، از عروق در شرایطی که قند بالاست محافظت می کند و از تشکیل پلاک در شریان ها جلوگیری می کند .
موادی که در شیرین بیان وجود دارد از جمله گلابریدین ، دارای خواص ضد التهابی و ضد دیابتی هستند . که به کاهش میزان قند خون ، تنظیم انسولین و در نهایت جلوگیری از دیابت نوع ۲ کمک می کند . طبق تحقیقات به عمل آمده در شیرین بیان ، شیرین بیان بو داده در درمان نفروپاتی دیابتی که در اثر دیابت طولانی مدت رخ می دهد و به کلیه آسیب می رساند و همچنین در درمان گلومرول اسکلروز بسیار مؤثر است .
زخم های دهان غیر مسری هستند و به صورت اشکال کوچک در بافت های داخل دهان و لثه رشد می کنند . مطالعات نشان می دهد که عصاره شیرین بیان باعث بهبود قابل توجهی در درمان درد و التهاب می شود . همچنین به تسریع فرایند التیام و تحریک مکانیزم دفاعی بدن کمک می کند .
شیرین بیان دستگاه تنفسی شما را از عفونت های تنفسی نظیر سرفه ، سرماخوردگی ، گلو درد ، برونشیت و آمفیزم که توسط ویروس ها و باکتری ها ایجاد می شوند را تمیز می کند . همچنین مصرف آن به عنوان یک مکمل خوراکی می تواند به بدن در تولید مخاط سالم کمک کند . بنابراین اثرات سودمند آن را می توانید به وضوح در درمان آسم ببینید .
در طول زمان استرس می تواند غده فوق کلیوی را با تولید مداوم آدرنالین و کورتیزول نابود کند . مکمل های شیرین بیان باعث تسکین غده ی فوق کلیوی می شود . پودر ریشه شیرین بیان می تواند غده ی فوق کلیوی را تحریک کرده و باعث تقویت سطح مناسب کورتیزول در بدن شود همچنین اسید گلیسیریزین موجود در شیرین بیان به تقویت انرژی و رفع خستگی کمک می کند .
شیرین بیان به دلیل خواص ضد التهابی که دارد در درمان آرتریت بسیار مؤثر است . همچنین می تواند در کاهش سطح پروتئین سیتوکین های التهابی و نیز تسکین درد و تورم مفید باشد .
به دلیل خواص ضد ویروسی شیرین بیان از آن در تهیه ی انواع ماسک های پوستی به خصوص همراه با عسل برای درمان لک ، اگزما ، جای جوش و آکنه و به عنوان روشن کننده پوست استفاده می کنند . استفاده از ژل حاوی شیرین بیان ۳ بار در روز به مدت ۲ هفته میزان قرمزی و تورم پوست را کاهش می دهد . عصاره شیرین بیان هم مانند عصاره چای نعناع که ROYKA به تحقیق درباره خواص آن پرداخته ، به عنوان یک التیام دهنده ی بیماری های پوستی نظیر اگزما و پسوریازیس بسیار مفید است .
گلیسیریزین موجود در عصاره ی شیرین بیان در درمان اختلالات کبدی با کاهش سمیت مؤثر است و سبب تثبیت وضعیت کارکردی نرمال کبد می شود . همچنین مطالعات دیگر نشان می دهد که فلانوئید ایزولیکویریتیگنین موجود در شیرین بیان که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و بازدارندگی است موجب حفاظت از سلول های کبد از چربی بالا ، آسیب های ناشی از استرس و آسیب های ناشی از رژیم می شود .
ریشه شیرین بیان یکی از داروهای مؤثر در درمان PMS یا به عبارتی سندروم یائسگی است . شیرین بیان به دلیل آنکه سرشار از ایزوفلاون ها است به حفظ تعادل هورمون های استروژن و پروژسترون در بدن کمک می کند . این امر باعث کاهش میزان گرگرفتگی و بهبود سلامت جسمی ن و مبارزه با افسردگی در دوران یائسگی می شود .
گیاه شیرین بیان به دلیل آنکه حاوی فیتواستروژن هاست به بالا بردن سطح هورمونی در بدن کمک می کند . در نتیجه مانند گیاه سنبل الطیب و همچنین با توجه به خواص زنیان این گیاه در تسکین گرفتگی عضلات ، میزان شدت خونریزی و گرفتگی قاعدگی برطرف می شود .
به دلیل وجود اثرات ضد پرولیفراتیوی در عصاره ی شیرین بیان ، باعث محدود کردن رشد سلوهای سرطانی به خصوص سرطان سینه می شود . این امر به دلیل وجود فلانوئیدهای مؤثر مانند ایزولیکویریتیگنین ها است که فعالیت ضد توموری دارند و سرطان را سرکوب می کنند .
مصرف شیرین بیان سبب تقویت سطح اینترفرون می شود . این ماده یک عامل ضد ویروس است که همراه با گلیسیریزین اسید سبب تحریک سلول های ایمنی شده و به مبارزه با ویروس ها و باکتری های عفونی مانند آنفولانزا می پردازد . همچنین در درمان سل ریوی و کاهش طول درمان بسیار موثر است .
وجود ترکیب گلیسیریزین اسید ، به شیرین بیان خاصیت ضد ویروسی ، ضد قارچی و باکتریایی داده است . طبق تحقیقات این خاصیت شیرین بیان در مهار رشد ویروس تب خال و درمان عفونت های ریوی ناشی از ویروس واریسلا زوستر بسیار مؤثر است . همچنین گلیسیریزین موجود در ریشه با افزایش تولید کموکاین های بتا به مهار تکثیر سلولی کمک کرده و از تخریب سلول های سفید خون توسط ویروس HIV جلوگیری می کند . بنابراین ایمنی بدن را تضمین می کند .
همچنین وجود این اسید در شیرین بیان در درمان ویروس هپاتیت B و هپاتیت C و بهبود عملکرد کبد بسیار مؤثر است .
عصاره ی شیرین بیان در حفظ موی سالم و مراقبت از مو با کاهش ترشح روغن و جلوگیری از شوره سر همانند روغن سیر بسیار موثر است . ابن عصاره با مهار رشد هورمون دی هیدروتستوسترون به درمان ریزش مو و تقویت رشد سریع مو کمک شایانی می کند .
مصرف چای شیرین بیان با احیای تخمک گذاری منظم به اختلالات هورمونی مانند پلی کیستیک تخمدانی و مشکلات و عوارض باروری در ن بسیار کمک می کند . همچنین همان طور که گفته شد در نرمال کردن قاعدگی های نامنظم بسیار مؤثر است .
ریشه شیرین بیان دارای آنتی اکسیدان و فلانوئید گلابریدین است . وجود این ترکیبات مؤثر به شیرین بیان این خاصیت را می دهد که از تجمع لیپوپروتئینیا کلسترول LDL جلوگیری کند در نتیجه در درمان و کاهش کلسترول و بیماری نظیر آترواسکروز بسیار مؤثر است .
شیرین بیان به دلیل خاصیت ضد می در درمان مشکلات دهان و دندان ، ورم لثه و التهاب ریه بسیار مفید است . از ایجاد استرپتوکوک موتاس و بیوفیلم ها و پلاک های دندانی جلوگیری می کند . به خاطر این خاصیت شیرین بیان از آن در تهیه ی برخی خمیر دندان ها استفاده می کنند . علاوه بر موارد فوق شیرین بیان در درمان اختلالات عصبی مانند فلج بل و بیماری لیم بسیار مؤثر است .
عصاره شیرین بیان بر عکس آنکه به نظر شیرین می آید و احتمال افزایش کاری و چاقی ایجاد می کند اما در اصل در پیشگیری از چاقی بسیار مؤثر است . به دلیل وجود فلانوئید موجود در شیرین بیان این ماده به صورت قابل توجهی در کاهش چربی و وزن بدن و میزان تری گلیسیرید بسیار موثر است .
عرق شیرین بیان طبع گرم و خشکی دارد . فقط کافی است برای آنژین ۱۰ گرم شیرین بیان را در ۲۵۰ سی سی آب سرد بریزید تا به جوش بیاید . بعد از ۵ دقیقه بگذارید ۱۲ ساعت بماند . سپس آن را صاف کرده و طی چند نوبت در شب و به مدت یک هفته میل کنید .
از دیگر فواید آن می توان به :
اشاره کرد .
از پودر شیرین بیان در درمان آکنه و اگزما استفاده می شود . در صورتیکه بخواهید آن را به صورت موضعی مصرف کنید می توانید با ژل یا عسل مخلوط کنید و به پوست خود بمالید . چنانچه بخواهید آن را به صورت خوراکی میل کنید باید پودر را داخل کپسول های گیاهی بریزید . طبق گفته ی سازمان بهداشت جهانی (WHO) میزان توصیه شده ی مصرف ریشه ی شیرین بیان کمتر از ۷۰ میلی گرم در روز است .
برای تهیه ی چای از برگ های خشک شده ی گیاه شیرین بیان استفاده می کنند . که در درمان مشکلات تنفسی ، کلیوی و گوارشی بسیار مفید است . برای اثرگذاری بیشتر می توان ریشه ی شیرین بیان را با ریشه ی گل ختمی و پوست درخت نارون باهم ترکیب کنید و به عنوان چای شفا بخش برای درمان گلودرد از آن استفاده کنید . مصرف بیش از ۲۰۰ گرم چای شیرین بیان در روز توصیه نمی شود .
این معمول ترین شکل شیرین بیان است که از آن در تهیه ی انواع آب نبات ها و نوشیدنی ها استفاده می شود . میزان مصرف مناسب و به اندازه ی شیره ی شیرین بیان نباید بیش از ۳۰ میلی گرم باشد .
روغن شیرین بیان عمدتا از روغن گیری و پرس گرم یا از طریق اوین کریپتست روغن گیری می شود . این روغن خواص و فواید بی شماری دارد که یکی از آنها درمان گرفتگی عضلات است خاصیت دیگر آن از بین بردن نفخ می باشد .
شیرین بیان را با توجه به گونه هایش می توان در ۴ نوع زیر معرفی کرد :
.
عصاره شیرین بیان حاوی ترکیبات مختلفی است که مهمترین آن گلیسریزین می باشد . این ترکیب شیرین است . در اثر هیدرولیز به اسید گلیسیریتینک و همچنین دو مولکول گلوگورونیک اسید و آب تبدیل شده که به همان اندازه میزان شیرینی خودش را از دست می دهد .
علاوه بر این ترکیب شیرین بیان حاوی فلاونوئیدها و ایزوفلاونوئیدها ، استرودل ها ، تری پنوئیدها ، قندهای شامل گلوکز و ساکاروز ، لیگنین ، روغن های فرار ، نشاسته ، آمین ها ، اسیدهای آمینه ، نمک های پتاسیم ، کلسیم و در نهایت موم ها می باشد .
ریشه های این گیاه حاوی کومارین ، فلاون ، روغن های فرار و استرول گیاهی است .
گیاه شیرین بیان در حدود ۴۰۰۰ سال پیش به عنوان تقویت کننده ی بدن توسط بابلیان شناخته شد . ریشه این گیاه در سال ۱۹۲۳ میلادی در مقبره توتانخامون کشف شد . مصریان باستان از آن به عنوان یک عصاره ی شفا بخش استفاده می کردند . پزشکان مصری برای کم کردن میزان تلخی داروهای تلخ مزه همچنین معالجه امراض کبد و مشکلات دستگاه گوارش از عصاره شیرین بیان استفاده می کردند .
شیرین بیان به عنوان ریشه شیرین منسوب است و ریشه شیرینش بسیار شیرین تر از شکر است . بیش از هزار سال است که از این گیاه در سیستم سنتی پزشکی چینی مورد توجه قرار گرفته است و به حافظ صلح معروف است . شیرین بیان یکی از پرمصرف ترین گیاهان جهان است و در حال حاظر در فرانسه ، اسپانیا ، روسیه ، انگلستان ، آلمان ، خاورمیانه و آسیا رشد می کند .
شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودروست . بنابراین کمتر مورد کشت و کار قرار می گیرد . به شدت نور پسند است و در طول مدت رویش به هوای گرم و مرطوب نیاز دارد . بنابراین برای رشد این گیاه باید خاک های حاصلخیز در زمین های پایین تر از سطح دریا باشد و همچنین از آفتاب کافی برخوردار باشد .
روش کاشت و تکثیر این گیاه به این گونه است که شیرین بیان از آن جایی که از ریشه و ریزوم تکثیر می کند ، در فصل پاییز کشاورزان ریزوم گیاهان ۴ ساله را از خاک دراورده و به قطعات ۲۰ سانتی متری تقسیم می کنند . سپس آن ها را در ردیف هایی با فاصله ۷۰ سانتی متری می کارند . فاصله صحیح پاجوش ها از هم باید ۳۰ سانتی متر باشد .
بعد از کاشت آن ها را آبیارزی می کنند . البته ناگفته نماند ، با کاشت بذر هم می توان این کیاه را تکثیر کرد .برداشت ریشه های شیرین بیان جدید در فصل پاییز ۳ سال بعد انجام می شود . اگر برداشت در زمین های کوچک انجام شود با بیل و اگر در زمین های بزرگ و وسیع باشد با ماشین های مخصوص صورت می گیرد .
با جوشاندن ریشه شیرین بیان و تبخیر آب آن ماده ای سیاه رنگ به دست می آید . این ماده به ۲ صورت جامد ( عصاره ) و مایع ( شیره ) است . در هر ۳۵ گرم عصاره شیرین بیان حدود ۱۰۰ کالری وجود دارد . در کشورهای غربی کاربرد اصلی عصاره در شیرین کردن فراورده های غذایی است . مقدار شیرینی عصاره شیرین بیان تقریبا ۵۰ برابر قند است .برخی از مردم از ریشه خشک شده شیرین بیان به عنوان چاشنی استفاده می کنند .
کشورهای غربی از طعم عصاره شیرین بیان در تهیه ی انواع آب نبات ها و تنقلات استفاده می کنند . محبوب ترین شیرینی جات تهیه شده از شیرین بیان در انگلستان است . به غیر از آب نبات های شیرین ، آب نبات با طعم های تند و شور هم طرفداران زیادی دارد . طعم اغلب این گونه تنقلات به دلیل مخلوط فراورده ی شیرین بیان با روغن تخم انیسون است . در هلند یک آب نبات معروف به نام Drop ، یکی از پرطرفدارترین انواع آب نبات هاست که از عصاره شیرین بیان استفاده می کنند .
همچنین یک نوع آب نبات دیگر هلندی وجود دارد به نام Zout Drop که از ترکیب شیرین بیان ، نعنا ، جوهر نعنا و یا برگ بو درست شده است . شیرینی پانتفرکت یکی از محبوب ترین شیرینی ها در یورکشایر است که از ترکیب شیرین بیان با شکر تهیه شده است . از چاشنی شیرین بیان در تهیه ی نوشابه های غیر الکلی و جوشانده های گیاهی به عنوان ته مزه ی مطبوع استفاده می شود .
نوشابه محبوب هلندی ها نوعی لیکور است که ماده ی اصلی آن شیرین بیان است . مردم ایتالیا از آن جا که دوست دارند به صورت مستقیم و طبیعی از طعم شیرین بیان لذت ببرند . بنابراین ریشه این گیاه را از زمین بیرون می کشند بعد از شستشو از آن به عنوان خوشبو کننده ی دهان استفاده می کنند . علاوه بر ایتالیا ، انگلستان و کالابریا عصاره خالص شیرین بیان را بدون افزودن شکر ، به شکل قطعات کوچک سیاه رنگ مصرف می کنند که طعم تلخ و تندی دارد .
در طب سنتی از زمان های باستان تاکنون از پودر شیرین بیان به عنوان یک خلط آور مؤثر استفاده می شده است . به خصوص در هند در دارویی به نام Ayurvedic و خمیر دندان به نام Jastimadhu از پودر ریشه استفاده می کنند . ترکیبات موجود در شیرین بیان به خصوص در ریشه خاصیت ضد می دارد بنابراین در مقابله با پوسیدگی دندان مانند محافظ عمل می کنند . به همین دلیل از آن علاوه بر خمیر دندان در محلول های شستشو هم استفاده می شود .
همچنین در درمان اسپاسم عضلات ، برونشیت ، روماتیسم ، تورم و ورم مفاصل بسیار کاربرد دارد . از عصاره شیرین بیان در تهیه ی شربت سرفه ، درمان زخم های دهان و دستگاه گوارشی استفاده می کنند . شیرین بیان به عنوان ملین در تکرر ادرار و درمان یبوست بسیار مفید است . به عنوان عامل ضد ویروسی برای درمان جای زخم ، التهاب زونا ، چشم و دستگاه تناسلی به کار می رود .
از دیگر کاربردهای شیرین بیان می توان به درمان کننده ی زخم معده ، اثنی عشر ، سرطان معده ، سوء هاضمه و از بین بردن نفخ شکم اشاره کرد .
شیرین بیان در کنار تمام خواص بی نظیر و کاربردهای فراوان آن که خدمتتان عرض کردیم یکسری عوارضی را هم دربر دارد . این عوارض ممکن است به دلیل وجود اسید گلیسیریزین موجود در ترکیبات باشد .بنابراین در میزان مصرف آن باید یکسری احتیاطاتی را در نظر گرفت . همچنین سعی شود از شیرین بیان در مدت زمان کمتر از یک ماه استفاده شود . زیرا استفاده ی طولانی مدت آن سبب بروز عوارض می شود .
از جمله مضرات شیرین بیان می توان به موارد زیر اشاره کرد .
۱ . داروی درمان هر نوع عفونت مانند مالاریا ، سل یا HIV
۲ . درمان دردهای مفاصل و یا سردرد های عصبی
۳ . درمان آسم ، افسرگی و سرطان
۴ . استفاده از قرص های کنترل بارداری
۵ . اختلال عملکرد نعوظ و درمان بیماری رفلاکس معده
۶ . داروهای کنترل فشار خون بالا ، کلسترول و مشکلات قلبی
۷ . درمان اختلال روانی و تشنج
اگر به شیرین بیان حساسیت دارید و یا مشکلاتی از قبیل سطح پایین پتاسیم در خون ، داشتن سرطان یا تخمدان و یا رحم و یا فیبروز رحمی دارید از مصرف شیرین بیان خودداری کنید .
همچنین افراد مبتلا به بیماری های کلیوی ، قلبی و همچنین کسانی که غذاهای شور زیاد می خورند از مصرف شیرین بیان باید بپرهیزند .
در صورتیکه شیرین بیان را از داروخانه یا عطاری ها تهیه کنید به کمک بروشور و راهنمای موجود روی محصول شما به راحتی می توانید میزان مصرف آن را در روز متوجه شوید . شیرین بیان را می توانید به صورت پودر ، ریشه ، عصاره و یا چای مصرف کنید . فقط سعی کنید از مصرف زیاد و بی رویه ی آن خودداری کنید .
اگر از شیرین بیان به صورت موضعی به عنوان درمان پوستی استفاده می کنید حواستان باشد آن را به دهانتان نزنید . از مصرف شیرین بیان ۲ هفته قبل عمل جراحی پرهیز کنید . این محصول را دور از رطوبت و گرما و نور نگهداری دکنید . [1]
برای تهیه ی شربت شیرین بیان کافی است ریشه ی بدون پوست این گیاه را پودر کرده و با آب مخلوط کنید . سپس بجوشانید تا غلیظ شود .
برای درست کردن دم کرده باید ۵۰ گرم ریشه ی شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوش بریزید . بگذارید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد .
برای ا ین منظور هم ۵۰ گرم ریشه ی شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در ۱۰۰ گرم آب بریزید . بگذارید آنقدر بجوشد تا دو سوم آن باقی بماند .
۱۰ گرم از ریشه ی تمیز شده ی شیرین بیان را با ۱۰ گرم ریشه انار شیرین همراه با ۱ لیوان آب سرد به مدت ۱۵ دقیقه به صورت آهسته بگذارید بجوشد . سپس صاف کنید و به مدت ۴۰ روز ناشتا میل کنید .
ریشه ی شیرین بیان را بکوبید . به میزان ۲ قاشق سوپ خوری همراه با یک قاشق نعناع پودر شده ، ۱ قاشق بابونه و ۱ قاشق زیره سبز مخلوط کنید . بعد از هر وعده غذا یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را با ۱ لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و به جای چای بنوشید .
به جای استفاده از گیاه شیرین بیان ، در بعضی مواقع می توانید از عرق این گیاه استفاده کنید . مقدار مصرف عرق شیرین بیان برای بزرگسالان ، روزی ۳ بار ۱ فنجان ، برای کودکان روزی ۳ بار به میزان نصف فنجان میل شود . بهترین زمان مصرف آن در ئسط غذاست .
مصرف شیرین بیان هم مانند تخم کتان ، در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود . این به این علت است که مصرف بیش از حد سبب تولید سم در رحم می شود و منجر به عواقب کشنده ای مانند زایمان زودهنگام و یا سقط جنین می شود .
بله . با تاثیر شیرین بیان بر میزان تولید هورمون تستوسترون در آقایان ، علاقه آنها نسبت به برقراری رابطه جنسی کاهش می یابد .
درباره این سایت